Öncelikle yazıma başlamadan, ulusal ve uluslararası kaynaklardan araştırıp toparladığım bilgilerde de gösterildiği gibi, Covid-19’un her yaştan ve meslekten insanın hayatını ciddi anlamda etkilemesinin yanısıra, sporcuların yaşamları ve antrenman rutinlerini çok etkilediği, ayrıca izleyici olan, rekreasyonel de olsa sporculardan ilham alarak fiziksel aktivitelerini geliştiren bireylerde de kısıtlanmalar ve motivasyonda azalmalar olmuştur.
Bu konuda şu iki özel kaynağı incelemenizi öneririm.
a-) British Association of Sport and ExerciseMedicine (BASEM) sporculara özel Covid-19 günleri için çeşitli videolar, eğitimler, online egzersiz platformları yayınlamaktadır. Sporcular olarak (triatlon, yüzme, bisiklet, koşu,..vs) kendi ev antrenmanlarınıza eklemek adına, bu web sayfalarına detaylıca göz atmanızı tavsiye ederim.
b-) Ayrıca, uluslararası sporculara hizmet veren, başarıları ile bilinen sporcu sağlığı performans ölçüm, kamp ve rehabilitasyon merkezlerinden biri olan Aspetar, Covid-19 döneminde sporcuların yapması gerekenlerle ilgili bilgileri kendi web sayfasından paylaşmaktadır.
https://www.aspetar.com/EducationMaterial_Covid19.aspx?lang=en
Ve bu web sayfasında önerilen egzersizler şunlardır :
1- Karantina sırasında sporcular için gelişmiş bazı egzersizler,
https://www.youtube.com/watch?v=cgsRaUsJ6uM
2- Kendi kendine karantina sırasında yeni başlayanlar için fiziksel aktivite egzersizleri,
https://www.youtube.com/watch?v=zcZiuUuzYcA
3- Koronavirus COVID-19’la ilgili olarak sporcular ne yapmalı?
https://www.youtube.com/watch?v=ac4g7F5Me9I
4- COVID-19’da Aktivite ve Wellness İpuçları
https://www.youtube.com/watch?v=hO7Xe7r602M
5- Korona Çağında Spor, Egzersiz ve Sağlık (dinleyin)
Coronavirüs’ün dünya üzerindeki etkisi, spor dahil olmak üzere yaşamın her alanında hissedildi. Olimpiyat Oyunları da dahil olmak üzere çoğu büyük spor etkinliğinin iptali ve ertelenmesinden profesyonel oyunun geleceğine kadar, Covid19’un kalıcı bir etkisi olacaktır. Prof. Ross Tucker pandeminin etkisini, normal sporun nasıl ve ne zaman devam edebileceğini tartışırken, Mike Finch eğitim süresinin azalmasının sonuçlarını ve virüse karşı mücadelede sağlık ve zindeliğin rolünü tartıştılar.
Robert H Mann ve arkadaşlarının yapmış olduğu güncel araştırmaya göre, mevcut koronavirüs (Covid-19) pandemisi olağanüstü bir halk sağlığı sorunudur. Dünya Sağlık Örgütü bir pandemiyi, insan popülasyonunda önceden var olan bağışıklığın azlığı veya hiç olmadığı durumda, yeni bir hastalığın küresel yayılması olarak tanımlar. Dünya çapında hükümetler, sivil toplum kuruluşları ve bireyler tarafından uygulanan iddialı halk sağlığı önlemleri vardır. Yine de bu salgının etkisini azaltmak için yapılacak çok şey vardır.
Uluslararası büyük spor organizasyonları sıra dışıdır ve genellikle kompozisyon olarak büyüktür. Bunlar arasında, halk için kitlesel gösteri sağlayan Olimpiyat Oyunları ev sahibi ülkeler için bulaşıcı hastalıkların bulaşma riskinin artması ile birlikte önemli sağlık ve sosyo-ekonomik etkiler yaratır. Bu nedenle, Covid-19 gibi pandemilerin, büyük spor etkinliklerine ev sahipliği yapacak ülkelere ve toplumlara etkilerinin incelenmesi daha fazla aciliyet gerektirir.
Aynı şekilde ulusal veya yerel spor organizasyonlarıda acil olarak ertelenmiştir, gelecekte bu organizasyonların nasıl devam ettirilebileceği her ülkede düşünülmekte, teknoloji destekli uygulamalar geliştirilmektedir. Örneğin tele-sağlık ve tele-rehabilitasyon uygulamaları başta Kanada olmak üzere pek çok ülkede başarı ile uygulanmaya başlamıştır. Böylece sosyal medyada bilimsel/bilimsel olmayan(kulaktan dolma) bilgiler rahatça ayırt edilebilmekte, tüm ülkede aynı anda aynı teşhis ve terapi destekleri bilimsel olarak verilmekte, tek elden kontrol edilmektedir.
Benim kanımca; teknolojinin gelişmesi ile bireysel performansın arttırılmasında Gloria Sports Arena ve Acı Badem Sports gibi özel sporcu sağlığı merkezleri veya eğitim araştırma hastaneleri ile üniversite hastanelerimizdeki Spor Hekimliği ve Sporcu Sağlığı Ünitelerindeki gelişmiş (geliştirilecek/temin edilebilecek)cihazlar, Spor hekimleri ve Spor fizyoterapistleri eşliğinde sporcularımıza bilimsel olarak kullanılmaya başlandığında aradaki fark kapatılabilecektir. Gerisi sahada veya oyun alanında sporcunun performansının geliştirilmesine kalacaktır.
Tüm dünyada sporcu sağlığının korunması öncelikli hedef olmuştur. Mevcut Covid-19 krizi, sporcuların sesinin duyulmasını sağlarken, büyük etkinlik organizatörleri adına daha fazla hesap vermelerini sağlayan sıkı bir kontrol ve denge sistemi oluşturma ve kodlama ihtiyacını gerektirmiştir.
Belki de spor kurallarında veya organizasyonlarda bir takım modifikasyonlar geliştirilmesi gerekecektir, ki bunların en önemli kısmını sporcuların kamp yaptığı oteller, tesisler, organizasyon şirketleri, transfer şirketlerinin eskisine göre daha hassas çalışması, teknolojiden yararlanması ile gerçekleşebilir.
Bireysel atlet ve takım olarak atletlerde, bulundukları kısıtlı alanlardan dolayı ufakta olsa sıkılmalar olsa da, şu anki ciddi salgın sırasında, erken karar verme süreçlerini gözlemleyerek, planlandığı gibi KORUNMAYA VE KORUMAYA devam etmek Covid-19’un etkisini azaltmak için SOSYAL İŞBİRLİĞİ gerektirir.
Ayrıca ulusal veya yerel ünlü atletlerin veya spor takımlarının, toplumca tanınmasının avantajı olarak, atletin örnek davranışları ve topluma korunma konusunda umut dolu, motive edici konuşmalarının, kendi evinde çalıştığı egzersiz videoları ile desteklenerek paylaşılması, bu zorlu dönemi, birlik ve beraberlik içerisinde ülkece atlatmamızı kolaylaştıracaktır.
Spora dönüşün sağlanması da önemli bir konudur. Ancak, bulaşıcı bir salgının ardından, sporcular veya takımlar arasında bazı eşitsizlikler olacaktır. Bilimsel antrenmanlar ve özel çalışmalar ile bu durum giderilebilir.
Sadece antrenman çizelgesini takip etmek yeterli olmayabilir. Gerçekten de yakın zamanda yapılan bir çalışmada spor faaliyetine devam etmek için ‘azami dikkat’ çalışılması gerektiği savunuldu.
Her bir kas iğciğinin ve ona ait tüm yapıların (Fascia, nöron, üst merkezler, proprioception, reaksiyon zamanı,…vs) nörokinetik terapiler ile bilimsel olarak yeniden kodlanması mümkündür. Spora geri dönüş için, bu konu üzerinde uzmanlaşmış fizyoterapistlerden yardım almak en akıllıca olandır. Torsten Liem gibi Osteopatik, manuel terapi ile bağışıklık sisteminin arttırılmasına yönelik çalışmaları olan kişilerin yayınları, önerileri ve tecrübelerinden faydalanılabilir.
Egzersizsiz bir günü bile olmayan, insan beyni ve vücuduna her an hayran kalan bir uzman fizyoterapist olarak, hedeflenen her şeyin başarılabileceğini kendi üzerimde/eski hastalarım üzerinde birebir görme ve sevinme fırsatı buldum. Tecrübelerime dayanarak, spora dönüş için bu günleri öğrendiğiniz bilgileri geliştirme/dönüştürme fırsatı olarak görürseniz,yeni dünyada değişen ne olursa olsun başarınız kaçınılmaz olacaktır. Şifa dileklerim ve sevgilerimle!
KAYNAKLAR :
- Mann RH, Clift BC, Boykoff J, Bekker S,” Athletes as community; athletes in community: covid-19, sportingmega-eventsandathletehealthprotection”Br J Sports Med. 2020 Apr 17.pii: bjsports-2020-102433
- Zirin D, Boykoff J. TheOlympicsTeeter on thebrink, 2020. Available: https://www.thenation.com/article/world/2020-olympics-coronavirus-cancel/
- Anderson RM, Heesterbeek H, Klinkenberg D, et al. How willcountry-basedmitigationmeasuresinfluencethecourse of the COVID-19 epidemic? Lancet 2020;395:931–4
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32164834
- Corsini A, Bisciotti GN, Eirale C, et al. Football cannotrestartsoonduringthe COVID-19 emergency! A criticalperspectivefromtheItalianexperienceand a callforaction. Br J SportsMed 2020 [Epubahead of print: 24 Mar 2020]